Bảy nền tảng mang lại hạnh phúc và bình an cho con trẻ

Thứ sáu, 08/07/2023 04:06

Bên cạnh một trái tim thiện lành, có bảy phẩm chất căn bản cần dạy dỗ con trẻ mà tôi thường gọi là “bảy nền tảng mang lại hạnh phúc và bình an”.

Mục đích của những chỉ dẫn này giúp đảm bảođời sống con người trở nên có ý nghĩa và trở thành nguồn cội mang lại bình an và hạnh phúc cho tha nhân.

Lòng từ: nền tảng đầu tiên mang lại hanh phúc và sự an lạc là lòng từ. Cha mẹ cần khuyến khích con cái thực hành lòng từ trong đời sống thường nhật, không chỉ với mọi người xung quanh mà rộng hơn cả đối với động vật, côn trùng và môi trường. Dạy cho chúng biết suy nghĩ về hạnh phúccủa người khác và thực hành lòng từ mọi lúc, cả ngày lẫn đêm, con trẻ sẽ có thể mang lại bình anđến cho mọi người. Cũng như thế, trong tim chúng sẽ luôn có sự bình an dù phải đối mặt với bất kỳ hoàn cảnh nào, thậm chí trong những lúc khó khăn. Bất kỳ khi nào, trong mọi lúc, hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng, chúng sẽ mang lại ai vui cho mọi người.

Khi chúng thấy những hành động tích cực, lợi ích của mình mang lại hạnh phúc cho người khác, chúng sẽ cảm thấy hạnh phúc ngay lúc này trong đời sống. Những hành động tốt lành chúng làm trong đời này còn ảnh hưởng lâu dài tới những đời sống tương lai. Với tất cả những hành động tích cực, chúng đang tạo ra nhân để những ước muốn hạnh phúc và bình an được viên mãn.

Thậm chí chỉ một hành động nhân ái thôi cũng mang lại kết quả hạnh phúc và bình an. Bởi vì hành động tốt hay xấu chắc chắn sẽ mang lại trải nghiệm hạnh phúc và khổ đau tương ứng. Một đặc tính của nghiệp là luôn rộng mở trong mọi lúc. Thậm chí chỉ một hành động nhỏ với một trái tim thiện thành, một sự quan tâm chân thành tới hạnh phúc của tha nhân, của chúng sinh khác cũng dẫn tới trải nghiệm hạnh phúc trong hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm ở các đời tương lai.

Ngược lại, nếu làm tổn hại người khác thậm chí chỉ một chút thôi, sẽ phải chịu những kết quả bất hạnh và khổ đau trong hàng trăm, thậm chí hàng ngàn đời kế tiếp. Bởi vậy phẩm chất trước hết các bậc cha mẹ nên dạy dỗ con cái là lòng từ, lòng nhân ái. Lòng từ sẽ giúp con trẻ hạnh phúc, và cũng làm cho cha mẹ hạnh phúc, khi ấy, con trẻ sẽ mang lại hạnh phúc cho người khác.

Biết hoan hỷ: nền tảng thứ hai cho hạnh phúc và an bình là dạy dỗ con cái biết hoan hỷ. Khi những điều tốt đẹp tới với người khác, ví như họ có một thân hình hấp dẫn, có những người bạn tốt, có nhà cao rộng, có ô tô sang trọng và nghề nghiệp thuận lợi hay công việc kinh doanh, nghề nghiệp tiến triển, điều quan trọng là dạy dỗ con trẻ đức tính biết vui trước sự thành công của họ. Thay vì cảm thấy ghanh tỵ, tức tối và mong muốn bằng mọi giá phải có được những thứ người khác đang sở hữu -  một trạng thái tâm bất an tạo ra những chướng ngại cho chính con trẻ- cha mẹ nên dạy cho con cái biết vui khi chứng kiến người khác đang hạnh phúc. Vui trước sự thành công và hạnh phúc của người khác, giống như một người mẹ vui khi chứng kiến đứa con thân yêu của mình đang trải qua những điều tuyệt vời, sẽ giúp tâm con trẻ an lạc và bình an thực sự. Đó là một trạng thái tinh thần lành mạnh và đời sống của chúng sẽ tràn đầy thăng tiến hơn là thất bại, và sự sầu khổ, chán nản, thất vọng sẽ không bao giờ có thể xâm lấn dòng tâm của con trẻ. Thực hành hạnh hoan hỷ, biết vui khi những điều tốt lành đến với mọi người, con cái của quý vị sẽ tạo ra những nghiệp tốt lành trong mọi lúc.

Cho dù chúng có chấp nhận sự vận hành của nghiệp hay không thì với việc hoan hỷ trước những điều tốt lành, chúng sẽ có được những tư tưởng thiện trong tâm. Khi ấy hạnh phúc và thành công sẽ tới trong đời này và những đời kế tiếp. Trong hàng trăm và hàng ngàn đời, chúng sẽ trải nghiệm những kết quả tích cực của việc biết vui. Biết vui trước những điều thiện lành của mình và người là cách dễ dàng nhất để tích lũy công đức vô lượng.

Niềm hoan hỷ cũng có thể tới khi đang đi, đang ăn, thậm chí đang nằm.  Cha mẹ có thể dạy con trẻ biết hoan hỷ trong mọi nơi, mọi lúc. Với tâm an vui, chúng sẽ biết giao tiếp và có quan hệ tốt đẹp với mọi người. Khi ấy chúng sẽ có thể trợ giúp mọi người và mang lại lợi lạc cho họ. Hoan hỷlà một pháp thực hành toàn diện, giúp cho đời sống có ý nghĩa. Đó cũng là một trong những phẩm chất tinh thần cao đẹp nhất và là liệu pháp giúp tâm hạnh phúc.

Với những lý do trên, điều rất quan trọng là dạy dỗ con trẻ biết vui trước những phẩm chất thiện lành, trước vận may và sự thành đạt của người khác.

Đức tính kiên nhẫn: nền tảng thứ ba mang lại hạnh phúc và bình mà cha mẹ cần dạy dỗ cho con trẻ là tính kiên nhẫn. Nếu con cái không còn bị bực tức, hờn giận chi phối, chúng sẽ không làm những việc tổn hại bản thân, tổn hại người khác, chúng sinh khác, bao gồm cả những loài động vật và môi trường xung quanh, bởi vậy chúng không làm những việc xấu ác. Còn nếu như con trẻ có khuynh hướng dễ sân giận, tâm chúng sẽ bất an, phiền muộn và tất nhiên sẽ làm mọi ngườixung quanh bị ảnh hưởng.

Học kiên nhẫn ngay lúc này cũng giúp con trẻ tránh sân giận với mọi người trong các đời tương lai. Nó sẽ để lại những dấu ấn nghiệp tích cực trong dòng tâm và sẽ giúp chúng có nhiều kiên nhẫn hơn, kết quả là chúng sẽ biết không được phép làm tổn hại người khác. Theo cách này, con trẻ sẽ biết mang lại bình an và hạnh phúc tới thế giới hiện đời và cho các chúng sinh đời kế tiếp. Trong lịch sử thế giới, có rất nhiều minh chứng về những người có  địa vị cao, uy quyền đầy mình, nhưng họ không thực hành nhẫn nhục, họ tàn sát và giết hại, lấy đi mạng sống của hàng triệu người vô tội. Dạy dỗ con cái đức tính kiên nhẫn, đối với những người xung quanh mà trước hết là các thành viên trong gia đình của chính quý vị, sẽ không phải nhận sự tổn  hại từ chính chúng và thay vào đó sẽ nhận được sự bình an. Nếu như trong gia đình cứ sân giận nhau, bị ảnh hưởng bởi những tư tưởng tiêu cực, con trẻ sẽ dễ làm tổn thương người khác, có thể bằng lời nói, chúng nói những lời khó nghe, hay có những hành động ngỗ nghịch…và như vậy mọi ngườixung quanh đương nhiên cũng sẽ có những phản ứng không vui vẻ trước những hành động của chúng. Với việc dạy dỗ cho con trẻ biết thực hành đức tính kiên nhẫn, tránh làm hại người khác và trên hết biết giúp đỡ người, chúng sẽ có được niềm an vui, có được những mối quan hệ hòa hợp và lâu bền. Vì tất cả những lý do trên, trước hết bản thân cha mẹ cũng cần phải nuôi dưỡngtính nhẫn nại và khi ấy mới có thể dạy dỗ con trẻ nuôi dưỡng đức tính cao đẹp này.

Biết tha thứ: cha mẹ cũng cần dạy con trẻ rằng, khi một ai làm tổn thương, không tôn trọng hay thậm chí lạm dụng mình, thì cách phản ứng tốt nhất là tha thứ. Tha thứ là một đức tính quan trọng, nó giúp rộng mở trái tim và tâm hồn cả người tha thứ và kẻ được tha thứ. Thay cho việc cứ khư khư ôm giữ lấy hận thù, nếu con trẻ có thể biết tha thứ cho người, chúng sẽ có bình an trong tâm và sẽ mang lại bình an trong tâm cho cả những người làm tổn thương chúng. Nếu không biết học tha thứ, ý nghĩa đời sống của chúng và mục đích sinh ra làm người, là để mang lại an vui cho bản thân, gia đình và mọi người trên thế giới, sẽ thể không thể đạt được.

Cũng như vậy, nếu như không biết tha thứ, lũ trẻ sẽ tấn công trở lại những người vừa gây tổn thương, như thế không chỉ người làm tổn thương chúng cũng muốn tấn công trở lại, mà gia đìnhvà chúng bạn của họ nữa. Và như thế các nghiệp tiêu cực sẽ nhân lên nhiều lần, khổ đau sẽ tiếp tục mãi và không có điểm dừng. Nhưng với sự tha thứ cho người làm tổn hại mình, lũ trẻ biết không làm tổn hại người khác, chúng cũng không làm tổn hại bạn, những thành viên trong gia đình và bạn bè bạn nữa. Đức tính này giúp nhiều người được cứu thoát khỏi việc tiếp tục tạo ra những nghiệp bất thiện.

Biết nhận lỗi: Một nền tảng cha mẹ cần dạy dỗ con trẻ là tầm quan trọng của việc biết nhận lỗikhi làm điều gì tổn hại người khác, ví như nói xấu hay cãi cọ với mọi người. Nếu con cái biết thành thật nhận lỗi ngay lập tức trước những điều sai của bản thân, thì sẽ mang lại sự bình antrong tâm chúng và trong tâm của những người vừa bị làm tổn thương. Những người đó sẽ không giữ thái độ ác cảm với con cái của quý vị, cảm giác bực tức và khó chịu giữa đôi bên sẽ không còn. Khi biết chân thành nhận lỗi, con cái quý vị sẽ tiếp tục có được mối quan hệ tốt đẹp với những người mà chúng đã làm tổn thương. Và như vậy sự bình an sẽ lan tỏa từ người này tới người khác, và chính là con cái quý vị đang có đóng góp to lớn cho sự bình an của cộng đồng.

Biết đủ: một nền tảng khác vô cùng cần thiết với con trẻ là phát triển đức tính biết đủ. Nhiều vấn nạn xảy ra trong xã hội, trên thế giới là do bởi con người luôn bất mãn, không biết tự vừa lòng với chính mình và luôn bị lòng tham chi phối. Thậm chí rất nhiều người giàu có, triệu phú, tỷ phú, họ có rất nhiều tiền bạc nhưng rồi lại kết thúc cuộc đời mình trong nhà tù sau khi biển thủ nhiều ngân quỹ hay lừa đảo tiền bạc của người khác. Thực sự, tin tức trên truyền thông đầy rẫy những câu chuyện về những người bị thúc đẩy bởi lòng tham, họ đã lao vào những hoạt động phi pháp, tạo ra rất nhiều bất hạnh, khổ đau cho mọi người, cho xã hội và tất nhiên cho cả chính họ nữa.

Khi người trẻ thiếu đi trạng thái tâm biết đủ, họ sẽ rất dễ dàng tìm đến rượu, các chất kích thích, gây nghiện. Ngay khi chúng bị xiềng xích của chất nghiện trói buộc, chúng không thể sống một đời sống bình thường và thậm chí bị đuổi việc, bị xã hội xa lánh. Thực sự thì các chất kích thíchvà gây nghiện có thể hoàn toàn phá hủy toàn bộ đời sống của người trẻ.

Biết đủ và biết tự vừa lòng sẽ giúp chúng tránh những thói quen xấu, phá hủy và làm lãng phí đời sống, ngăn cản chúng sống một đời sống lợi lạc cho người và tạo nên vô số khổ đau cho gia đình. Học cách biết buông xả những bám chấp và tham lam là điều quan trọng, cha mẹ cần dạy dỗ con cái biết đủ và biết tự hài lòng.

Đức tính tự tin. Cha mẹ nên dạy cho con đức tính tự tin. Thường thì mọi người có khuynh hướng tự hạ thấp mình, luôn bị ám ảnh bởi ý nghĩ: “Mình thật vô vọng. Mình thiếu năng lực, không làm được việc gì cả.” Với việc cứ luôn coi bản thân là thiếu năng lực, con trẻ trở nên dễ thất vọng và không làm được việc lợi ích cho mọi người. Với sự dũng cảm, tự tin “mình có thể làm được việc đó”, con trẻ có thể được khích lệ và thành công cả ở phương diện đời sống và thực hành Pháp.

Tự tin mang lại cho chúng sức mạnh tinh thần cần thiết để phát triển các phẩm chất, đức tính thiện lành và sự tự tin rằng chúng có thể lợi ích người và đóng góp cho sự thành công chung. Nó cũng cho phép họ vượt qua được thử thách, từ bỏ được dòng tâm ích kỷ. Tính tự tin đặc biệtquan trọng tại phương Tây, nơi có rất nhiều người trẻ luôn suy nghĩ rằng đời sống của mình là vô nghĩa, họ trở nên sầu khổ và thậm chí kết thúc cuộc đời bằng tự vẫn.

Là cha mẹ, quý vị nên xem xét nền tảng mang lại hạnh phúc và bình an là một chỉ dẫn cần thiếtđể giáo dưỡng con trẻ, cũng như là pháp thực hành cho chính bản thân mình. Bảy đức tính này mang lại ý tưởng rất rõ ràng về việc nuôi dưỡng con trẻ như thế nào và các bậc cha mẹ cần giúp đỡ con cái như thế nào. Khi đã phát triển các đức tính này, con trẻ sẽ không làm tổn hại tới bản thân và người khác, trong đời này tới đời kế tiếp, con trẻ sẽ biết mang lại lợi ích cho bản thân, gia đình, hàng xóm và các chúng sinh khác của thế giới này. Với các nền tảng này, con trẻ sẽ hạnh phúc và có thể làm nhiều lợi lạc cho người, tạo ra nhân an lạc trong tương lai. Thậm chí nếu chúng chỉ phát triển một trong bảy đức tính trên, ví như lòng nhân ái, và đối xử với tất cả mọi người mà chúng gặp với lòng nhân ái, thì sức ảnh hưởng chắc chắn cũng rất đáng kinh ngạc.

Tôi muốn nhấn mạnh ý của mình một lần nữa: nếu quý vị lựa chọn sinh con, quý vị cần có một kế hoạch tốt, để khi đảm nhận bổn phận là cha mẹ sẽ mang lại lợi ích. Thậm chí nếu quý vị không thể dạy con trẻ cả bảy đức tính trên, thì hãy nỗ lực dạy dỗ chúng càng nhiều càng tốt. Là cha mẹ, quý vị cần thực hành các đức tính này để làm tấm gương cho con trẻ. Theo cách đó, con trẻ sẽ học hỏi được từ cha mẹ và sẽ phát triển các đức tính này một cách đúng đắn hơn. Nói tóm lại, trách nhiệm của cha mẹ là giáo dục con cái trở thành người tốt, không được làm bất kỳ việc tổn hại nào tới người khác và biết mang lại lợi lạc, hạnh phúc cho bản thân, cho mọi người và thế giới.

La Sơn Phúc Cường trích dịch