'Buông' - Khi bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc viết sách thiền

Thứ hai, 16/11/2022 05:10

Buông là góc nhìn hài hước, độc đáo của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc về những vấn đề phức tạp.

Trong bức thư giáo sư Cao Huy Thuần gửi cho bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc trích ở đầu tác phẩm Buông có viết: “Tiên học Phật, hậu học cái gì cũng được…”. Nhận xét hóm hỉnh này đã khái quát tinh thần của cả cuốn sách: tâm an lạc là điều thiết yếu cần phải có trước tiên, những cái khác tự khắc sẽ đến sau.

Với Buông, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã giải thích ngắn gọn những vấn đề phức tạp bằng cách tiếp cận hài hước, dí dỏm nhưng đem lại cho người đọc nhiều bất ngờ. Điều này thể hiện rõ nhất qua bài thơ viết ngay đầu sách là “Biết rồi còn hỏi!”:

“Tôi ngồi trước tượng Phật

Viết lăng nhăng mỗi ngày

Để khi nào bí thì hỏi

Phật tủm tỉm cười

Biết rồi còn hỏi!”

5 câu thơ ngắn gọn, trực tiếp vào thẳng vấn đề của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã toát lên thông điệp: Câu trả lời đã có sẵn trong mỗi người, không phải ở một đấng tối cao nào. “Viết lăng nhăng” ở đây không phải là xem nhẹ những gì mình viết mà là không đặt nặng những vấn đề bên lề, những kết quả hay hào quang có thể đến từ việc viết. Viết không phải để làm việc. Viết là để vui, cũng như bất cứ hoạt động an dưỡng tinh thần nào khác.

Ở ngay khổ tiếp theo của bài thơ Biết rồi còn hỏi!, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc còn nhìn – đưa ra vấn đề phổ quát khác vốn là nguyên cớ gây nên phiền muộn cho nhiều người. Với góc nhìn độc đáo, ông nhận ra bài học cuộc đời ở ngay chính tấm biển hiệu mà có lẽ không ít người qua đường để mắt:

“Sáng ra đường phố

Từng bước như đi dạo

Không thấy nở hoa sen

Ngước mắt nhìn lên

Một tấm biển to chữ đỏ

Đồ ngu cao cấp

Cửa hàng Fashion

Rơi dấu hỏi…”

Phát hiện này của ông có thể khiến người đọc dễ dàng bật cười nhưng đồng thời cũng nhận ra được thông điệp ngầm ẩn rằng: vật chất chỉ là chuyện phù du. Những bài viết còn lại trong sách thiền Buông (15 bài viết xen kẽ thơ) cũng ngắn gọn như thế với tinh thần “ý tại ngôn ngoại”.

Không chỉ có góc nhìn hóm hỉnh, với nền tảng kiến thức sâu rộng, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc còn có thể giải thích một vấn đề ông đưa ra bằng nhiều hướng tiếp cận đa dạng, phong phú. Qua đó, ông vừa bộc lộ quan điểm bản thân, vừa tổng hợp được cả những quan điểm từ cổ chí kim để giới thiệu đến độc giả. Chẳng hạn, trong bài viết “Mùa Cô-vi: Nhắc chuyện Độc cư/Thiền định/Kham nhẫn/Tri túc”, ông vừa trích dẫn bài kệ của Trần Nhân Tông, vừa nêu ra liệu pháp dùng thiền để chữa trị cho căn bệnh thời đại ngày nay là S.A.D (viết tắt của stress: căng thẳng; anxiety: lo âu; depression: trầm cảm). Chính vì vậy, những ý kiến của ông trong mỗi bài viết vừa thuyết phục mà đọc vẫn nhẹ nhàng dưới cách diễn đạt hài hước.

Đặc biệt, trong sách thiền Buông còn có những tranh minh họa của họa sĩ Lê Ký Thương. Ông từng có thời gian dài sống ở chùa, ăn chay trường nên vô cùng thấm nhuần tinh thần thiền và Phật giáo. Chính vì vậy, toàn bộ tranh minh họa Lê Ký Thương vẽ cho Buông với những đường nét tròn, cách điệu đơn giản, tạo cảm giác thư thái, nhẹ nhõm khi ngắm nhìn đã truyền tải trọn vẹn tinh thần mà bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc muốn gửi gắm đến độc giả qua cuốn sách này.