Chùa Việt
Chùa cổ miền Tây với những bộ gỗ cây điêu khắc 'vạn người mê'
Chủ nhật, 20/02/2019 11:10
Chùa cổ Kom Pong Chrai nằm ở huyện Châu Thành, cách TP Trà Vinh chỉ khoảng 10km. Trong ngôi chùa cổ, các nhà sư vẫn đang tiếp tục điêu khắc nên nhiều tác phẩm bằng gỗ làm 'vạn người mê'.
Chùa Hang ở Trà Vinh, cổng chùa được thiết kế như một cái hang nên người dân trong vùng quen gọi đây là chùa Hang
Chùa cổ Kom Pong Chrai với cổng vào được thiết kế như một cái hang khổng lồ, nơi này còn được người dân quen gọi là chùa Hang. Bạt ngàn những cây sao cổ thụ bao quanh khuôn viên đã mở ra một không gian bình yên, thu hút rất nhiều chim cò về trú ngụ.
Với nhiều nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Khmer, chùa Hang hấp dẫn đông đảo khách thập phương trong các dịp lễ hội. Sự hiện diện của xưởng mộc, điêu khắc gỗ ở phía sau chùa cũng là một điểm đặc biệt. Nơi đây trưng bày những tác phẩm độc đáo như Cửu Long, Tứ Linh, 12 con giáp mà ai một lần nhìn thấy cũng dễ... “chết mê chết mệt".
“Mấy gốc cây cổ thụ trong chùa, qua bàn tay khéo léo của những nghệ nhân liền trở thành các tác phẩm nghệ thuật”, anh Lâm sinh sống gần chùa nói.
Các tác phẩm điêu khắc độc đáo tại chùa Hang
Theo sư cả Thạch Suông, cách đây hơn chục năm, chùa có mời nghệ nhân Thạch Buôl từ Bình Minh (Vĩnh Long) đến chùa để hoàn thành một số hạng mục điêu khắc trong khu chánh điện.
Thông qua việc phụ giúp nghệ nhân điêu khắc gỗ hàng ngày tại chùa, các sư trẻ được chia "lửa" và ngày càng thích thú công việc này. Sư cả Thạch Suông thấy vậy nên ngỏ lời nhờ nghệ nhân Thạch Buôi truyền nghề.
Lớp học đầu tiên có 4 vị sư trẻ. Sau hai năm miệt mài học nghề, đến nay, các vị này đều trở thành thợ giỏi.
Trong số đó, sư Sơn Sốc tỏ ra nhanh chóng lĩnh hội tinh hoa của nghệ nhân Thạch Buôi. Sau khi học thành nghề và hoàn tục, vị này vẫn gắn bó với nhà chùa và lại truyền nghề cho các sư trẻ khác.
Các nghệ nhân ở chùa Hang tỉ mỉ điêu khắc những tác phẩm nghệ thuật độc đáo
Theo nhiều người tham quan, qua bàn tay khéo léo của các nghệ nhân trong chùa Hang, mấy gốc cổ thụ xù xì đã trở thành những tác phẩm nghệ thuật có hồn, độc đáo.
Trong số đó, tác phẩm Cửu Long thuộc hàng đồ sộ nhất với kích thước 3,5 m x 3,5 m, được kết ghép điêu khắc từ 9 gốc rễ cây cổ thụ, do 6 nghệ nhân hoàn thiện trong 6 năm ròng.
Các sư chia sẻ, ngoài những bộ gốc, rễ cây sao, cây bình linh có sẵn trong vườn, chùa còn mua những gốc cây mà người dân đã cưa lấy thân để điêu khắc.
"Nghề điêu khắc mang tính nghệ thuật cao, đòi hỏi người làm phải có óc sáng tạo, có tính kiên nhẫn, khéo léo, tỉ mỉ. Có người chỉ học một thời gian ngắn là thành thạo nhưng cũng có người phải mất nhiều năm. Điều này phụ thuộc vào năng khiếu của mỗi người", một sư trong chùa nói.
Theo các nghệ nhân, để có tác phẩm độc đáo, mang giá trị nghệ thuật cao, người thợ phải biết lựa chọn những gốc cây, bộ rễ có hình thù lạ để thực hiện.
Các tác phẩm Đại bàng tung cánh, Long lân quy phụng, Cá hóa long, Trâu kéo cộ, Bò kéo xe, Khỉ trèo cây trong chùa Hang được điêu khắc rất độc đáo
Các sư chia sẻ, chỉ cần nhìn qua gốc cây là mình có thể mường tượng sẽ tạo ra tác phẩm như thế nào. Tùy theo độ lớn, nhỏ, chi tiết nhiều hay ít mà thời gian hoàn thành nhanh hay chậm. Có tác phẩm làm trong một vài ngày, nhưng cũng có tác phẩm phải mất cả vài năm.
Đến nay, nghệ nhân của chùa Hang đã làm ra hơn 1.000 tác phẩm nghệ thuật. Những sản phẩm này có nét chạm trổ tinh vi khiến du khách đến đây thường trầm trồ thán phục, đặc biệt là khi được chứng kiến tận mắt các nhà sư thao tác điêu khắc tạo hình.
Ban đầu, các tác phẩm làm ra chủ yếu để trưng bày tại chùa phục vụ khách tham quan, nhưng dần dà, nhiều người đến xem thấy thích thú nên đặt hàng để thỉnh về.
Những sản phẩm gỗ mỹ nghệ độc đáo của các sư trong chùa Hang
Theo lãnh đạo tỉnh Trà Vinh, nghề điêu khắc gỗ trong chùa Hang vừa tạo nghề, vừa bảo tồn và phát triển đỉnh cao của nghệ thuật điêu khắc mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Khmer.
