Đức Phật là người Thầy giáo vĩ đại

Thứ sáu, 11/02/2022 06:00

Bản chất của đạo Phật là một nền giáo dục trí tuệ nhân văn vĩ đại, đức Phật là người thầy giáo vĩ đại của nhân loại.

 Phật Thích Ca

Thầy vĩ đại

Thấu suốt chân lý

Giáo hóa chúng sinh

Vào biển giác

Phật giáo là một nền tư tưởng minh triết vĩ đại có nguồn gốc từ Ấn Độ, do Sakyamuni (đức Phật Thích Ca Mâu Ni) sáng lập. Ngài vốn là một Thái tử, sống trong cung vàng điện ngọc, có vợ đẹp con ngoan; nhưng vì cảm nghiệm cuộc đời vốn có nhiều khổ đau nên đã quyết chí xuất gia, sống đời thiểu dục, tìm con đường giải thoát. Sau 6 năm gian khổ, trải qua nhiều phương pháp tu hành, thọ giáo nhiều vị đại đạo sư khác nhau, đến năm 36 tuổi ngài đã hoàn toàn giác ngộ, thấu suốt được chân lý của vũ trụ, nhân sinh và đạt tới trí tuệ viên mãn trọn vẹn.

Sau khi giác ngộ thành bậc nhất thiết trí, đức Phật dành cả cuộc đời còn lại, không quản gian lao khó nhọc, đi khắp nơi truyền đạt tư tưởng giác ngộ và hướng dẫn dạy dỗ đường lối tu hành cho mọi người, mong mọi người thành tựu như mình, thoát khỏi khổ đau trong sinh tử luân hồi. Bản chất của đạo Phật là một nền giáo dục trí tuệ nhân văn vĩ đại, đức Phật là người thầy giáo vĩ đại của nhân loại.

Như vậy, Phật giáo vốn đơn thuần là tôn giáo, nó là một hệ thống tư tưởng triết học có tính hiện sinh, dùng để áp dụng vào đời sống để tránh những lầm lạc và đạt tới mục đích cao nhất là hạnh phúc viên mãn bằng con đường của trí tuệ sáng suốt dựa trên nỗ lực và sự tự chủ của cá nhân mỗi người.

Đức Phật như là một ông thầy giáo – người có năng lực trí tuệ và lòng bi mẫn đã dành cả đời để giúp đỡ mọi người bằng cách “khai dân trí” cho họ.

Chùa là trường học của nhà Phật,

Tam tạng kinh điển là bộ sách giáo khoa vĩ đại, Đệ tử xuất gia, phật tử tại gia, tín đồ là những người học trò của nền giáo dục Phật giáo.

Mỗi người đến chùa là đang thực hiện con đường học vấn theo phương pháp của nhà Phật. Tuyệt nhiên không quá tín ngưỡng cúng bái, lạy lục, van xin, cầu đảo . Nếu có lạy cũng để tỏ lòng tôn kính và biết ơn vị thầy vĩ đại của mình. Không cần bày ra các lễ nghi quá rườm rà, nặng hình thức gây lãng phí và làm mê muội nhân tâm.

Ngày nay, khi vị thầy khai sáng đã Niết Bàn, thì công việc giáo dục ấy được trao vào tay những vị thiền sư, đại đức cao tăng . Những người Phật tử đến chùa không được biến những vị sư này thành những thần thánh, hãy chỉ coi họ là thầy giáo, và kính trọng họ như kính trọng những vị thầy giáo có đức hạnh trí tuệ.

Xin nhớ rằng, họ không có quyền năng gì trong việc ban phước giáng họa cho ta cả; cái lợi ích chân thật là do sự siêng năng chân thành học hỏi và kiên trì thực hành đúng phương pháp từ lòng nhiệt thành giảng dạy của các bậc thầy mô phạm

Tam tạng Kinh, Luật, Luận với hệ thống kinh sách của Phật giáo chất cao như núi dễ làm nản lòng những ai muốn bước vào tìm hiểu. Nhưng dù uyên áo thâm sâu mà trí tuệ thông thường khó có thể lãnh ngộ hết được thì Phật giáo vẫn là con đường thực hành để đạt tới an lạc hạnh phúc thoát khỏi khổ đau triền miên

Bốn sự thật cao quý hay còn gọi là bốn chân lý căn bản, người Phật giáo phải hiểu được một cách thấu triệt để ra khỏi những nỗi khổ của đời sống.

Khổ đế là sự thật (chân lý) về đời sống: đời nhìn chung là khổ, từ tám nỗi khổ căn bản cho đến trăm ngàn nỗi khổ, vô biên nỗi khổ. Những nỗi khổ này bị gây ra bởi những tập khí – thói quen sai lầm của con người cả trong hành động, nói năng, suy nghĩ, tình trạng này được gọi chung là Vô minh – không thấy được ánh sáng của sự thật nên tạo tác sai lầm. Diệt là trạng thái hết khổ - trạng thái Niết Bàn , khi đạt tới trạng thái này con người đồng nghĩa với giác ngộ và đạt tới niềm phúc lạc vô biên – một thứ hạnh phúc chân thật.

Đạo là con đường thực hành để thoát ra khỏi khổ đau. Bát chánh đạo là con đường thoát khổ chân chính

Tất cả các tông phái Phật giáo như Thiền, Giáo Tịnh, Mật, Luật...dù có những sai biệt trong tư tưởng và đường lối thực hành nhưng chung quy là thành tựu giới định tuệ hướng đến giác ngộ giải thoát

Tu tập là sửa mình, sửa lại cái sai bằng cách suy nghĩ, nói năng, hành động đúng. Tụng kinh, ăn chay, niệm phật, ngồi thiền, cúng dường…sẽ không phải là tu nếu nó không lấy việc sửa mình làm mục đích.

Cái ý muốn giàu sang phú quý là ý muốn của kẻ tham lam và ích kỉ, chỉ muốn đổi chác bằng cách bỏ ít để lấy nhiều; nó đồng thời là một sự mê tín khi không hiểu rằng ăn chay là cách nuôi dưỡng tình yêu thương động vật, lòng yêu thương ấy sinh ra năng lượng tích cực và niềm hạnh phúc tự sinh khởi từ tâm ý tốt lành ấy; con người sống tốt lành, vô cầu vô dục thì trí tuệ sáng suốt, và đồng thời sẽ nhận được tình yêu thương từ mọi người mọi vật. Vì thế mà cuộc sống mỗi ngày một hạnh phúc và tốt đẹp hơn.

Giới định tuệ là gốc của đạo đức. Giới là sự ngăn giữ mình trong khuôn khổ đạo đức để không phạm vào những tội ác (giết hại, trộm cắp, tà dâm, nói dối, uống rượu...); Định là làm cho tâm yên ổn lại bằng cách trụ vào 1 đối tượng nào đó, ví dụ như để vào hơi thở - luôn biết hơi thở vào - ra chứ không để ý nghĩ lang thang chỗ khác) để đạt tới trạng thái quân bình. Tuệ là quan sát, suy nghĩ, tư duy đúng đắn – phải thấy biết được bản chất của thế giới và đời sống một cách chân thật, thấy được sự dời đổi vô thường, thấy được bản chất của đời sống là khổ, thấy được cái “tôi” là duyên sinh vô ngã

Các tông phái của Phật giáo đều là tu Giới Định, Tuệ tức làm cho tâm thanh tịnh, an trụ, chuyên nhất, trí tuệ khai minh, chứ không để bị rơi vào tán loạn, rong ruổi buông lung mà đánh mất “chánh niệm”.

Niệm Nam mô A Di Đà Phật, không phải là kêu tên cho Phật nghe, hay kêu Phật đến cứu giúp, mà là làm cho tâm an trụ vào câu Phật hiệu này, và chỉ an trụ vào câu Phật hiệu, không để ý nghĩ lang thang buông lung. Niệm lâu ngày thì từ cái tâm lăng xăng nhảy nhót dần “thuần” lại, tức “định” lại, đạt tới “nhất tâm bất loạn”. Khi tâm định lại rồi thì trí tuệ sẽ sáng suốt, như nước lặng thì mặt trời hiện, mây tan thì mặt trăng tỏa rạng.

Mọi sự thực hành trong đường lối của Phật giáo là đều nhằm để khắc chế cái tâm động loạn và vô minh này. Và mọi sự “tu hành” phải lấy việc hướng nội làm tông chỉ. Hướng ngoại tìm cầu đều dễ lệch hướng. Cho nên mới có câu “Phật tại tâm” là vì thế.

Mỗi người đều vốn có trí tuệ sáng suốt viên mãn, tức là có tâm phật, nên đức Phật Thích Ca mới nói “ta là Phật đã thành, các ông là phật sẽ thành”, chỉ cần nỗ lực, siêng năng đúng phương pháp thì sẽ khai mở được cái trí tuệ đang bị vùi lấp bởi vô minh kia (tham sân si) mà đạt tới trạng thái tâm sáng suốt và hạnh phúc chân thật Niết Bàn.

Phật giáo mang trong mình một tinh thần nhân bản sâu sắc và tư tưởng tự do tiến bộ mà ở đó con người được đề cao với địa vị chưa từng có. Và những người Phật giáo phải tự tin và tự lực mà khai mở lấy cái trí tuệ vô giá đang bị chôn lấp kia chứ không phải ném cuộc đời mình cho Phật hay Bồ Tát nào cả.

Phật dạy, “tin ta mà không hiểu ta là phỉ báng ta”. Vì “không hiểu” này, cộng với thói tham lam cố hữu đã biến những người theo Phật giáo thành những kẻ mê tin dị đoan, biến một tư tưởng tiến bộ và đầy nhân văn thành một thứ tôn giáo mà ở đó cuộc sống của mỗi người lại bị ném ra cho những vị thầy của mình. Phật - vị thầy giáo trí tuệ đã bị những người tin Phật biến thành một thần linh có khả năng ban phước giáng họa ! Họ đã không muốn trở thành con người tự tin, mạnh mẽ mà ngược lại, từ trong vô minh, họ đã biến mình thành những nô lệ của lòng tham, sân si, biến mình thành kẻ yếu hèn vô dụng

Đến với Phật giáo là để thành tựu lý tưởng đạo đức trí tuệ, sống tích cực sáng suốt hơn, dũng khí hơn chứ không phải để sống cầu an bạc nhược ăn mày nơi cửa Phật qua ngày đoạn tháng.

Minh Trần