Kiến thức
Lời Phật dạy về bí quyết hạnh phúc
Thứ bảy, 11/10/2023 08:31
Một thời, Thế Tôn trú tại Sàvatthi. Rồi vua Pasenadi nước Kosala đi đến đảnh lễ, bạch Thế Tôn: Bạch Thế Tôn, có một pháp nào có thể đưa đến chứng đắc và tồn tại cả hai hanh phúc: hạnh phúc đời này và hạnh phúc đời sau?
Thưa Đại vương, có một pháp có thể đưa đến chứng đắc và tồn tại cả hai hạnh phúc: hạnh phúc đời này và hạnh phúc đời sau.
Bạch Thế Tôn, pháp ấy là gì?
Bất phóng dật, thưa Đại vương, là một pháp có thể đưa đến chứng đắc và tồn tại cả hai hạnh phúc: hạnh phúc đời này và hạnh phúc đời sau.
Ai ước nguyện tuổi thọ
Không bệnh, có diệu sắc
Được sanh lên Thiên giới
Sanh các nhà quý toc
Phải liên tục tăng thượng
Tinh tấn, không dừng nghĩ
Người hiền triết tán thán
Hạnh lành không phóng dật
Đối với những người lành
Làm các hạnh công đức
Người hiền không phóng dật
Được cả hai lợi ích
Lợi ích trong đời này
Lợi ích cả đời sau
Kẻ anh hùng được gọi
Là bậc chơn hiền trí
Nếu biết nắm chụp lấy
Hạnh phúc cho chính mình.
(ĐTKVN, Tương Ưng Bộ I, chương 3, phẩm 2, phần Không phóng dật [lược], VNCPHVN ấn hành, 1993, tr.194)
Lời bàn:
Ảnh minh hoạ.
Phóng dật là lối sống buông thả, phóng túng theo dục vọng, không có tiết độ, không biết tự giới hạn và kiềm chế bản thân, nói nôm na là sống xả láng, không cần nghĩ đến ngày mai. Theo tuệ giác của Thế Tôn, chính sự phóng túng không biết dừng lại đúng lúc là nguyên nhân của mọi bất hạnh trong đời này và cả những đời sau.
Thì ra, những điều kiện để thiết lập hạnh phúc trong đời sống vốn ở trong tầm tay của mọi người. Đó là sự chuẩn mực, điều độ, biết làm chủ bản thân mình trước những cám dỗ. Chúng ta thừa biết tác hại của việc ăn qua no hoặc ngủ quá nhiều, đam mê tửu sắc vô độ, quá vui hoặc quá buồn, stress v.v… ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất và tinh thần, là nguyên nhân của vô số bệnh tật, dẫn đến thể trạng sa sút và suy giảm tuổi thọ nhưng để làm chủ được bản thân không phải là điều dễ dàng.
Mặt khác, những ai biết dừng lại đúng lúc trước cám dỗ chắc chắn người ấy sẽ không bao giờ phải hối tiếc và ăn năn về những việc đã làm. Không ít người chỉ vì một phút không chế ngự được bản thân để tham sân chi phối mà phải thân bại danh liệt hay ân hận suốt cuộc đời.
