Tượng Đạt Ma Sư Tổ và những hình tượng

Thứ bảy, 28/09/2020 08:37

Đạt Ma Sư Tổ được coi là người truyền bá và sáng lập ra Thiền học và Võ thuật tới Trung Quốc. Tôn tượng Đạt Ma Sư Tổ được khắc họa với bộ râu dài xồm xoàng, khoác áo choàng, đi chân trần, tay cầm thiền trượng với nhiều hình dáng khác nhau.

Đạt Ma Sư Tổ là ai?

Đạt Ma Sư Tổ được coi là người truyền bá và sáng lập ra Thiền học và Võ thuật tới Trung Quốc. Theo truyền thuyết Trung Quốc, ngài đã truyền thụ phương pháp rèn luyện thân thể cho các nhà sư Thiếu Lâm và dẫn đến việc hình thành môn võ Thiếu Lâm. Ngài cũng là người sáng lập và truyền bá Thiền Phật giáo Trung Quốc. Còn rất ít thông tin về tiểu sử của ngài, chủ yếu chỉ còn lại là truyền thuyết. Truyền thuyết về nguồn gốc của ngài cũng khác nhau, tại Trung Quốc tồn tại 2 truyền thuyết về Đạt Ma Sư Tổ, tại Ấn Độ truyền thuyết kẻ rằng Bồ Đề Đạt Ma là con trai thứ ba của một vị vua Pallava Tamil từ Kanchipuram, trong khi ở Nhật Bản truyền thuyết kể rằng Đạt Ma Sư Tổ đến từ Ba Tư.

Đạt Ma Sư Tổ là truyền nhân của Vị Tổ thứ 27, sau khi trở thành vị Tổ thứ 28, Đạt Ma Sư Tổ nghe theo lời Thầy xuất dương truyền pháp cũng như tìm hiểu thế sự, giác ngộ con người. Đạt Ma Sư Tổ xuống thuyền đi về hướng Nam Trung Hoa năm 520. Ngài đến Trung Hoa (Trung Quốc ngày nay) và gặp được vua Lương Vũ Đế. Vua Lương Vũ Đế là người sùng đạo Phật, nên ông cho xây nhiều chùa chiền, sau đó Đạt Ma Sư Tổ giảng giải với vua về việc tích đức để đời nhưng vua không lĩnh ngộ được.

Những điều kỳ đặc về Tổ sư Thiền tông Bồ Đề Đạt Ma

Cuộc gặp với Lương Vũ Đế cho Đạt Ma Sư Tổ thấy rõ là chưa đến thời truyền pháp tại Trung Quốc. Đạt Ma Sư Tổ băng qua sông Giang Bắc, thẳng đường qua nước Ngụy, lên núi Tung Sơn. Nơi đây, Phật Đạt Ma tu thiền định, chín năm quay mặt vào vách không nói, cũng tại đây, Huệ Khả đã gặp Bồ Đề Đạt Ma để lại truyền thuyết bất hủ về việc quyết tâm học đạo của mình. 

Những hình tượng của Đạt Ma Sư Tổ

Tôn tượng Đạt Ma Sư Tổ được khắc họa với bộ râu dài xồm xoàng, khoác áo choàng, đi chân trần, tay cầm thiền trượng với nhiều hình dáng khác nhau:

Hình tượng Đạt Ma Sư Tổ và một chiếc giày

Vì sao không phải là một đôi giày mà lại là một chiếc giày? Do là Bồ Đề Đạt Ma sau 3 tháng viên tịch, có một vị tăng đi hành hương ở Ấn Độ về gặp Bồ Đề Đạt Ma trên núi Hùng Nhĩ, tay cầm một chiếc giày đang trở về Ấn Độ. Về tới Trung Quốc vị tăng này mở áo quan ra thì không thấy gì cả, chỉ còn một chiếc dép. Dù câu chuyện còn khá nhiều bí ẩn nhưng hình tượng Sư Tổ Đạt Ma với một chiếc giày vẫn được lưu truyền đến ngày nay.

Hình ảnh Đạt Ma sư tổ cùng chiếc giày này cũng nhắc nhở con người về cuộc sống trần gian – Đời người sau khi mất đi chỉ còn lại tro tàn, hãy sống thế nào để người đời còn nhớ đến. Thiền trượng mà Ngài dùng để quẩy chiếc giày lên vai là biểu trưng của sự giác ngộ.

Bồ Đề Đạt Ma và giá trị siêu việt của Thiền Tông Việt Nam

Đạt Ma Sư Tổ chỉ dùng thiền trượng để quẩy một chiếc giày mang ý nghĩa: Chiếc giày để lại mộ phần là dù con người chết đi nhưng vẫn lưu dấu trên dương thế, dấu vết đó sẽ tùy duyên mà hiện hữu hay tuyệt diệt. Còn chiếc giày được ngài mang về cõi Tây thiên chính là cõi siêu thoát. Như vậy, hình ảnh Đạt Ma Sư Tổ quẩy chiếc giày cũng là lời nhắc nhở con người muốn giải thoát thì trước tiên cần giác ngộ, loại bỏ tham, sân, si mà sống tích cực hơn với đời.

Hình tượng Đạt Ma Sư Tổ quá hải

Khi Đạt Ma Sư Tổ đến Trung Hoa để truyền đạo thì đã gặp Lương Vũ Đế, do vị vua không lĩnh ngộ được Thuyết pháp của Đức Đạt Ma, Sư Tổ xem như không có duyên vua nên từ giã ra đi. Sư tổ đi qua sông Trường Giang cuồn cuộn sóng dữ nhưng Sư Tổ chỉ lấy nhánh cỏ và bước đó qua sông. Hình tượng Sư tổ Đạt Ma quá hải là biểu tượng của sự giác ngộ cao và ý chí kiên định vững vàng, vượt qua mọi khó khăn gian khổ. Thâm ý về cách sống: chỉ cần con người có ý chí kiên định và tinh thần phấn đấu thì sẽ có thể vượt qua mọi khó khăn, trắc trở để đạt được thành công như mong đợi.

Vì sao Tổ Bồ Đề Đạt Ma bị mất một chiếc dép?

Hình tượng Đạt Ma Sư Tổ Xuất quyền (thế võ Thiếu Lâm) - biểu tượng Phật Giáo

Vì sao nói tượng Đạt Ma Sư Tổ xuất quyền là biểu tượng mới của Phật giáo? Hình ảnh các vị Phật, Bồ Tát vẻ mặt hiền từ, trang nghiêm. Ở Sư Tổ Đạt Ma là hình ảnh chiến đấu lẫm liệt. Ngài lên núi Tung Sơn tu ở chùa Thiếu Lâm, Ngài đã sáng lập ra một môn võ để bảo vệ sức khỏe và chống thú giữ. Sau này tạo thành một trường phái võ thuật mới lưu truyền đến ngày nay. Hình ảnh này thể hiện sức mạnh và ý chí sẵn sàng chiến đấu bất kể tình huống nào xảy ra.

Hình tượng Đạt Ma Sư Tổ Khất Thực

Đây được xem như là một truyền thống của Phật giáo để giúp các vị tu hành giác ngộ chân lý và tu thành chính quả. Hình ảnh Đạt Ma Sư Tổ khất thực là biểu trưng của sự nhẫn nại, giác ngộ và kiên định với mọi cám giỗ trong cuộc sống. Muốn nhắc nhở con người phải sống tu tâm, dưỡng tính, không vì cái lợi trước mắt mà đánh mất đi giá trị của bản thân mình.

Hình tượng Đạt Ma Sư Tổ Ngồi thiền

Đây là hình ảnh rất đặc trưng của vị tổ thứ nhất của Thiền Tông. Tương truyền, sau khi nhận thấy vua nhà Lương không tiếp nhận được đạo của mình, Đạt Ma Sư Tổ vượt sông, bỏ lên núi Tung Sơn. Tại đây, Ngài quay mặt vào vách núi, tọa thiền suốt 9 năm trời. Hình ảnh Đạt Ma Sư Tổ ngồi thiền là khát vọng là ước mơ về sự giác ngộ và tinh thần giác ngộ. Đó cũng là ý chí cực kỳ mạnh mẽ của Đạt Ma Sư Tổ. Quyết tâm gìn đạo, giữ đạo để tìm được người tiếp nối chân chính.

Tại sao Thiền sư Thường Chiếu dám 'cãi' về Tổ Bồ Đề Đạt Ma?

Hình tượng Đạt Ma Sư Tổ đứng dưới gốc tùng

Cây Tùng tượng trưng cho sự từng trải, vững chãi và kiên định. Đạt Ma Sư Tổ đứng dưới gốc tùng nhắc người ta về ý nghĩa của sự tĩnh tâm, tự tại. Giữa dòng đời xô bồ. Tiền tài, danh lợi, dục lạc luôn níu kéo con người ta. Nếu không giữ cho mình được Tâm sáng, người ta rất dễ bị lôi kéo quyến rũ mà mất đi bản thể của mình. Hình tượng Đạt Ma Sư Tổ dưới gốc tùng như lời nhắc nhở khéo léo dành cho mỗi người. Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng cần phải vững tâm. Giữ cho tâm sáng thì mọi hành vi mới được chuẩn mực. Hạnh phúc cũng từ đó mà thành.

Minh Tâm (TH)